Phẩm màu hóa học tác hại đến sức khỏe con người như thế nào?

Việc sử dụng phẩm màu nằm ngoài danh mục cho phép vì mục đích lợi nhuận để chế biến thực phẩm (đặc biệt là phẩm màu hóa học tổng hợp) sẽ gây hại đến sức khỏe con người, thậm chí có thể gây ngộ độc, ung thư,…

Phẩm màu hóa học có là do đâu?

Phẩm màu được chia làm hai loại: Phẩm màu tự nhiên và phẩm màu tổng hợp hóa học

– Phẩm màu tự nhiên: Chiết xuất từ các nguyên liệu tự nhiên hay còn gọi là nguyên liệu hữu cơ.

Ví dụ:

Caroten tự nhiên được chiết xuất từ các loại quả có màu vàng,

Curcumin được chiết xuất từ củ nghệ,

Màu Caramen được chế biến từ đường…

Nhược điểm của phẩm màu tự nhiên là độ bền kém, nếu sử dụng với lượng lớn thì giá thành rất cao.

– Phẩm màu tổng hợp hoá học: Được tạo ra bằng phản ứng tổng hợp hoá học.

Ví dụ:  Amaranth (đỏ), Brilliant blue (xanh), Sunset yellow (vàng cam), Tartazine (vàng chanh)…

Các phẩm màu tổng hợp thường đạt độ bền màu cao, dễ dàng đạt yêu cầu đặt ra.Nhưng có thể gây ngộ độc nếu dùng những chất không được sử dụng trong thực phẩm.

Đa số người dùng chuộng phẩm màu hóa học, đặc biệt là các cơ sở chế biến thực phẩm bởi vì chúng thường đem lại màu sắc đẹp cho món ăn, không bị bay màu và khiến món ăn trong hấp dẫn hơn.

Phẩm màu hóa học có giá thành rẻ, chỉ khoảng 25.000-50.000 đồng/kg với loại không có nhãn mác xuất xứ từ Trung Quốc. Những phẩm màu này được bày bán tràn lan ở chợ, rất dễ sử dụng và có thể để lâu.

Để nhận biết, người tiêu dùng nên lưu ý các thực phẩm có màu sắc sặc sỡ bắt mắt, không tự nhiên có thể đã qua sử dụng phẩm màu hóa học.

Phẩm màu nhuộm vải

Tác hại của màu thực phẩm hóa học

Thức ăn có chứa phẩm màu trong danh mục được phép sử dụng làm phụ gia thực phẩm của Bộ Y tế, dưới mức giới hạn dư lượng cho phép thì không gây ảnh hưởng cho sức khoẻ.

Tuy nhiên, việc sử dụng phẩm màu nằm ngoài doanh mục cho phép vì mục đích lợi nhuận để chế biến thực phẩm (đặc biệt là phẩm màu hóa học tổng hợp) sẽ gây hại đến sức khỏe con người, thậm chí có thể gây ngộ độc, ung thư,… ví dụ như tương ớt có phẩm màu đỏ Sudan và hạt dưa nhuộm phẩm màu đỏ Rhodamine B.

Cách phân biệt món ăn dùng phẩm màu hóa học

Cơ quan quản lý thuốc và thực phẩm Mỹ đã cấm tất cả màu thực phẩm nhân tạo độc hại từ lâu, nhưng vẫn còn tồn tại 5 loại màu thực phẩm ở Việt Nam: Blue 1, 2; Red 3; Green 3; và Yellow 6 – đây đều là những chất có thể gây ra ung thư khi thí nghiệm ở động vật.

Blue 1 và 2 được tìm thấy trong những thức uống giải khát như (trà, sữa, rượu, bia…), kẹo, đồ nướng và thức ăn cho thú cưng có mức nguy hiểm thấp nhưng nó liên quan đến ung thư ở chuột.

Red 3 tạo ra màu đỏ anh đào, rượu cocktail, kẹo, đồ nướng, đã được chứng minh gây ra khối u tuyến giáp ở chuột.

Green 3 có trong kẹo và thức uống giải khát, dù là ít sử dụng nhưng vẫn có thể gây ra ung thư bàng quang.

Nghiên cứu cho thấy rằng yellow 6 thường được sử dụng nhất để cho vào thức uống giải khát, xúc xích, gelatin, đồ nướng và kẹo. Tuy nhiên, nó có thể gây ra khối u ở thận và tuyến thượng thận.

Hiện màu công nghiệp vẫn được dùng khá phổ biến trong một số thực phẩm cho trẻ em như thạch, nước trái cây, đồ ăn nhanh, kẹo bánh…

Hiện tại một số thực phẩm cho trẻ em như thạch nước trái cây, đồ ăn nhanh, kẹo bánh,… vẫn còn dùng màu công nghiệp… Cục quản lý tiêu chuẩn Thực phẩm Anh cho biết, việc sử dụng thường xuyên phẩm màu công nghiệp có thể ảnh hưởng tiêu cực đến trí tuệ của trẻ, làm giảm chỉ số IQ ít nhất 5,5 điểm.

Nhiều thực phẩm sử dụng phẩm màu tổng hợp hóa học

Cách thay thế phẩm màu hóa học

Nấu ăn tại nhà thì tốt nhất là nên sử dụng phẩm màu tự nhiên, nếu sử dụng phẩm màu tổng hợp hóa học thì nên biết nó là là phẩm màu gì và có an toàn trong chế biến thực phẩm hay không?

Tuyệt đối không sử dụng các phẩm màu không có nhãn mác, được đóng gói nhỏ lẻ, không rõ nguồn gốc.

Nếu chế biến tại nhà chúng ta có thể sử dụng nguyên liệu tự nhiên có sẵn để tạo màu. Một số công thức cho bạn tham khảo:

- Màu hồng, màu đỏ: hoa hồng, hoa dâm bụt, trái gấc, củ cà rốt…

- Màu vàng: hoa cúc vạn thọ, trái xoài, trái thơm, trái chanh dây, trái cam…

- Màu tím: lá cẩm, củ dền, hoa oải hương (lavender), hoa violette…

- Màu xanh lá: lá dứa, cải bó xôi, lá bồ ngót…

Cách tạo màu chia làm 2 nhóm:

- Nhóm màu xanh: Cách lấy màu: rửa sạch, không cắt nhỏ, chỉ trụng sơ trong nước sôi với chút muối, vớt ra cho ngay vào nước đá để hạ nhiệt độ thật nhanh, cắt nhỏ, xay nhuyễn với ít nước, lược lấy nước, bỏ xác.

- Nhóm màu khác như: đỏ, cam, vàng, tím thường bền màu ở nhiệt độ cao. Cách lấy màu: rửa sạch, nấu kĩ với nước lạnh sau đó cô đặc lại thành màu tự nhiên.

Theo Gia đình Việt Nam